Elke vrouw kent het probleem. Je zit op café, staat luid mee te brullen op een concert in ’t stad en je moet naar toilet. Dringend. Je start aan de zoektocht naar een toegankelijk toilet. Niet simpel. Proficiat. Je hebt er eentje gevonden. Wachtrij. Niet voor de bar, niet voor je ticket, maar voor dat wat we allemaal moeten doen: plassen. Ondertussen lopen mannen snel in en uit hun wc. En de vrouwelijke bezoekers staan daar. Eindeloos te wachten op de druppel die de emmer doet overlopen.
Het probleem is ook breder dan enkel concerten of publieke events. Ook vrouwen die plots dringend naar het toilet moeten tijdens het winkelen of tijdens een verplaatsing, blijven in de kou staan. Als man vind je snel ergens een gratis urinoir. Voor vrouwen is dat heel wat lastiger. In het beste geval kan je een horeca-zaak induiken waar je – meestal tegen betaling – het toilet mag gebruiken.
In 2017 onderzocht de UGent waarom er steeds lange wachtrijen zijn bij publieke vrouwentoiletten en de antwoorden zijn vrij simpel:
- In de eerste plaats hebben mannentoiletten meer capaciteit dan de vrouwentoiletten, tot 20-30% meer.
- Vrouwen gebruiken, omwille van praktische en biologische redenen, het toilet vaker en langer.
Minder capaciteit en een hogere gebruikstijd leiden onvermijdelijk tot langere wachttijden. 66% van de architecten en 73% van de gemeenteraadsleden in Vlaanderen zijn mannen. Diegene die bepalen waar en hoeveel toiletten er komen, kampen zelden zelf met een wachtrij. Een stad die op maat wil zijn van iedereen moet daarom meteen ons publiek toilettensysteem upgraden. Dit gaat niet om een luxe maar om een basisbehoefte.
Om komaf te maken met deze ongelijkheid stel ik daarom het volgende voor:
- Kijk naar de creatieve oplossingen die in andere steden worden gebruikt: in Bremen en München sloot het stadsbestuur een overeenkomst af met de lokale horeca om niet-consumerende klanten gratis de sanitaire voorzieningen te laten gebruiken. De stad compenseerde hen daarvoor met een financiële tegemoetkoming. Dat zou ook in Antwerpen een oplossing op korte termijn kunnen zijn.
Op lange termijn:
- vervang je de gratis urinoirs in het straatbeeld met unisex toiletten die gratis en rolstoelvriendelijk zijn en voorzien van een babytafel.
- Iedere organisator van events/festivals wordt door de stad verplicht om voldoende unisextoiletten te voorzien
- Maar ook de capaciteit moet omhoog in:
- Openbaarvervoerstations en grote parkeergarages
- Districtcentra, postkantoren en plaatselijke winkelcentra
- Parken, volkstuinen, recreatiegebieden
- In al deze toiletten moet bovendien voorzien worden in gratis maandverbanden, tampons en pampers net zoals wordt voorzien in toiletpapier
Gratis, toegankelijke en propere toiletten midden in de stad en op alle grote events in Antwerpen komen iedereen ten goede. Het wordt daarom tijd dat toiletten worden voorzien die voldoen aan de behoeften van vrouwen, mensen die minder goed te been zijn en ouders met jonge kinderen. Een echte inclusieve stad kan die basisbehoefte niet negeren.
Caro Van der Schueren 